Кедендік даулар
Заңды тұлға
Басқа кедендік мәселелер
Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) аумақтық мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – кеден органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «N» Компаниясынан шағым алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, кеден органы шартты түрде шығарылған тауарлар - серверлік жабдықтарды мақсатты пайдалану мәселесі бойынша кедендік тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша жалпы сомасы 189 806,0 мың теңгеге хабарлама шығарылды.
«N» Компаниясы кеден органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда кеден органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
«N» Компаниясының пікірінше, Ресей Федерациясына (бұдан әрі – РФ) әкетілген серверлік жабдық, «Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 216-бабы 4-тармағының және 05.02.2023ж. бастап енгізілген (ережелерінің күші) Қазақстан Республикасы цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі Министрінің (бұдан әрі – ЦДИАӨМ) 23.01.2023ж. №23/НҚ «импорты ҚҚС – тан босатылатын тауарлардың тізбесін бекіту туралы» ЦДИАӨМ 18.03.2019ж. №10/НҚ бұйрығына өзгеріс енгізу туралы бұйрығыңа (бұдан әрі - ЦДИАӨМ 23.01.2023ж. №23/НҚ Бұйрығы) сәйкес, 10.05.2022ж. Еуразиялық экономикалық одақ (бұдан әрі – ЕАЭО) тауарларының мәртебесін алуға, кедендік баждарды, салықтарды төлеу бойынша шектеулер мен (немесе) өкімдер мен міндеттерді тоқтатуға байланысты шартты түрде шығарылған тауарлар мәртебесін жоғалтты.
Ресей Федерациясының аумағында орналасқан серверлік жабдықты мақсатты пайдалануды растамауға қатысты «N» Компаниясы ресейлік компанияның тауарларын сақтаушының серверлік жабдықтың барлық санын дұрыс сақтау және оның (РФ) «М» қаласы мекен жайындағы қоймада болуы туралы жауабына сілтеме жасайды, сондай-ақ аталған жабдықты Ресей Федерациясынан Қазақстанға қайтарудың уақытша мүмкіндік жоқтығының себебінен Ресей Федерациясы Үкіметінің тауарларды визуалды тексеру актілерін қоса бере отырып, ЕАЭО СЭҚ ТН 874150 тауар позициясының серверлік жабдықтарын елден әкетуге тыйым салуына байланысты.
Шағымға қосымшаға сәйкес, сақтау шарттарына қосымша келісімдер негізінде тараптар сақтау үшін серверлік жабдықты сақтау және тасымалдау орнын (РФ) «А» қаласы мекен жайындағы жаңа қоймаға ауыстыру туралы шешім қабылдады.
«N» Компаниясы шағымда Қазақстан Республикасының 30.06.2010ж. №311-IV Заңымен ратификацияланған 21.05.2010ж. Санкт-Петербургте жасалған Кеден одағына мүше мемлекеттердің кеден органдарының өзара әкімшілік көмегі туралы Келісімнің 16-бабының талаптарын бұзуды ескере отырып, тауарларды мақсатты пайдалануды растамау мән-жайын растайтын дәлел ретінде Ресей кеден органдарының хаттарын пайдалануға жол берілмейтіндігін көрсетеді.
Шағымда «N» Компаниясының тауарларды пайдаланғанын растайтын құжаттарды ұсынуын ескере отырып, кедендік әкелу баждарын, салықтарды, сондай-ақ осындай тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулерді төлеу бойынша жеңілдіктер беру шарттарын сақтай отырып кеден органының Кодекстің 400-бабы 1-тармағының талаптарын сақтамауы атап өтіледі:
- «N» Компаниясы мен ресейлік компания арасында жасалған серверлік жабдықты сақтауға қабылдау туралы серверлік жабдықты сақтау шарттары;
- «N» Компаниясының бухгалтерлік құжаттары, Ресей Федерациясының аумағында сақталған серверлік жабдықтың негізгі құралдар ретінде заңды тұлғаның балансында, үшінші тұлғаларға сату немесе басқа иеліктен шығару белгілерінсіз табылғанын растайды.
Баяндалғанның негізінде «N» Компаниясы кеден органы шығарған тексеру нәтижелері туралы хабарламаның күшін жоюды сұрайды.
СЭҚ қатысушысының дәлелдерін қарап, кеден органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Қаралып отырған жағдайда, «N» Компаниясы 2020 жылғы ақпаннан бастап 2021 жылғы шілдеге дейінгі кезеңде Гонконгтан сыйға тарту шарттарының негізінде жөнелтуші ел - Қытай, ЕАЭО СЭҚ ТН - 8471 50 000 0 коды бойынша 6 ТД бойынша ресімделген 2 222 дана серверлік жабдықты әкелуді жүзеге асырды, «ішкі тұтыну үшін шығару» кедендік рәсімге орналастырумен және ҚҚС төлеуден босатумен.
Кейіннен тауарлар шығарылғаннан кейін кеден органы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының 25.12.2017 жылғы Кодексінің (бұдан әрі - Салық кодексі) 399-бабы шеңберінде ҚҚС төлеу бойынша босатуды ұсынудың заңдылығын белгілеу мақсатында кедендік тексеру жүргізілді.
«N» Компаниясы мен кеден органы ұсынған құжаттар мен мәліметтерді зерделеу кезінде келесілер анықталды.
Тексеру барысында кеден органы «N» Компаниясының атына тауарларды ұсыну және (немесе) кедендік тексеру кезінде құжаттар мен мәліметтерді ұсыну туралы 16.03.2022ж. және 25.03.2022ж. талаптар жолдады, оларға «N» Компаниясы бухгалтерлік құжаттар мен серверлік жабдықтың орналасқан жері мен сақтау орындары туралы мәліметтермен 01.04.2022ж. хат ұсынды.
Кеден органы бухгалтерлік құжаттарға сәйкес «N» Компаниясының балансында 2 222 серверлік жабдық бар екенін анықтады, олар сақтау шарттарына сәйкес РФ «М» қаласы мекен-жайы бойынша жауапты сақтауға шығарылды.
Еуразиялық экономикалық одақ Кеден кодексінің 373-бабына сәйкес өзара әкімшілік көмек шеңберінде кеден органы РФ Федералдық кеден қызметіне (бұдан әрі – РФ ФТС) «N» Компаниясы Қазақстан Республикасынан РФ-да жауапты сақтау үшін әкетілген сериялық нөмірлерді көрсете отырып, серверлік жабдық бойынша ақпарат беру туралы 19.04.2022ж. хат жолдады.
16.06.2022ж. жауап хатымен РФ ФКҚ-дан тауарларды шығарғаннан кейін кедендік бақылау қызметі тауарларының әкелінуі мен айналымын бақылау бөлімінің лауазымды тұлғасы тапсырманы орындау аясында Ресей Федерациясы, «М» қаласы мекен-жайы бойынша үй-жайлар мен аумақтарды 07.06.2022ж. кедендік тексеру түрінде кедендік бақылау түрі жүргізілгені туралы ақпарат алынды.
Кедендік бақылау нәтижелері бойынша жоғарыда көрсетілген мекенжай бойынша серверлік жабдық жоқ екені анықталды.
Кодекстің 202-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген шартты түрде шығарылған тауарларға қатысты кодекстің 400-бабына сәйкес кедендік әкелу баждарын, салықтарды және (немесе) осы тауарларды пайдалану және (немесе) билік ету жөніндегі шектеулерді төлеу бойынша жеңілдіктерді берудің мақсаттары мен шарттарын сақтау егер кеден органына осындай тауарларға қатысты кедендік бақылау жүргізу кезінде жиынтығында баждар, салықтар расталмаған болып есептеледі:
1) аталған тауарлардың кедендік әкелу баждарын, салықтарды, сондай-ақ осындай тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулерді төлеу бойынша жеңілдіктер беру мақсатында және шарттарын сақтай отырып пайдаланылғанын растайтын құжаттар ұсынылмаған;
2) көрсетілген тауарлар көрсетілмесе не олардың орналасқан жері расталмаса.
Осылайша, «N» Компаниясының шағымында келтірілген дәлелдер Ресей Федерациясының аумағында сақталған серверлік жабдықты мақсатты пайдалануға қатысты: Ресей Федерациясы, «М» қаласы мекен-жайында Ресей Федерациясының ФКҚ кедендік бақылау нәтижелері бойынша растау таппады.
Салық кодексінің 399-бабы 1-тармағының 17) тармақшасына сәйкес серверлік жабдық Ресей Федерациясының қоймаларында сақтау үшін емес, тек Қазақстан Республикасының аумағында басым қызметті жүзеге асыру кезінде пайдалану мақсатында әкелінгенін атап өткен жөн.
Шағымды қарау барысында «N» Компаниясы 2 222 дана серверлік жабдықты сақтаудың жаңа мекенжайын және оның Ресей Федерациясы, «А» қаласы мекен-жайында орналасқан қоймада болуын көрсете отырып, сақтау шарттарына қосымша келісімдер ұсынды.
Алайда, «N» Компаниясы кедендік тексеру жүргізу кезеңінде Кодекстің 418-бабының 15-тармағына сәйкес тексерілетін құжаттарға өзгерістер (толықтырулар) енгізуге құқылы емес.
Бұл ретте жоғарыда көрсетілген қосымша келісімдерге қоса берілген 28.02.2023ж. бастап қоймадағы тауарларды көзбен шолып қараудың жаңа актілері растайтын құжаттар ретінде қабылданбайды, өйткені олар 13.05.2022ж. бастап қоймадағы тауарларды көзбен шолып қарау актілерімен бірдей болып табылады, акт жасалған уақытқа дейін (тексеруді жүргізу күні ғана ауыстырылды), «М» қаласындағы бірінші қоймада орналасқан актілерді сақтау қоймасының бір қызметкері жасаған, ресейлік компанияның тауарларын жауапты сақтаушының мөрлерінің бедерлері жоқ.
Айта кету керек, «N» Компаниясы Ресей Федерациясында серверлік жабдықты жылжыту туралы құжаттарды, сондай-ақ оларды Ресей Федерациясының аумағында «М» қоймасынан «А» қаласының қоймасына ауыстыру туралы көлік құжаттарын ұсынбаған.
Кодектің 202-бабының 1-тармағына сәйкес ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсімімен орналастырылған, оларға қатысты осы тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулермен ұштасқан кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктер қолданылған тауарлар шартты түрде шығарылған болып есептеледі.
Кодекстің 202-бабының 2-тармағында осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген шартты түрде шығарылған тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктер берудің мақсаттары мен шарттары, сондай-ақ осындай жеңілдіктерді қолдануға байланысты осындай тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулер сақталуға тиіс.
Кодекстің 202 – бабының 9-тармағында шартты түрде шығарылған тауарлар осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу жөніндегі міндет тоқтатылғаннан кейін ЕАЭО тауарлары мәртебесіне ие болатыны белгіленген.
Сонымен қатар, ЦДИАӨМ-нің 23.01.2023ж. №23/НҚ бұйрығына сәйкес Технопарктің қатысушылары болып табылатын салық төлеушілердің инфрақұрылымды тұлғаларға ұсынатын деректерді өңдеу орталықтары (Data-орталықтар) арқылы қызметтер көрсету жөніндегі қызметтің басым түрін жүзеге асыру кезінде пайдалану мақсатында 10.05.2022ж. дейін әкелінген тауарларды пайдалануы және (немесе) оларға билік етуі бойынша шектеу, цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратындар 10.05.2022ж. тоқтатылады.
Кодекстің 216-бабы 4-тармағының 2) тармақшасына сәйкес осы тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулермен ұштасқан кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу жөніндегі жеңілдіктерді қолдана отырып, ішкі тұтыну үшін шығарудың кедендік рәсімімен орналастырылған тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу жөніндегі міндет декларантта мерзімі өткен кезде тоқтатылады осы кезеңде кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу мерзімі келмеген жағдайда тауарларды пайдалану және ( немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулердің қолданылу мерзімінің өзге де белгіленген мерзімі, осы баптың 11 - тармағында белгіленген.
Кодекстің 216 - бабы 11-тармағының 2) тармақшасымен кедендік әкелу баждарын, салықтарды және (немесе) осындай жеңілдіктерді қолдануға байланысты осы тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеулерді төлеу бойынша жеңілдіктер беру мақсаттары мен шарттарын бұза отырып іс-әрекеттер жасалған жағдайда, оның ішінде, егер мұндай іс-әрекеттер жасау кедендік әкелу баждарын, салықтарды және (немесе) оларға билік етуді осындай тауарлардың жоғалуы, осы баптың 10-тармағында көрсетілген тауарларға қатысты кедендік әкелу баждарын, салықтарды төлеу мерзімі көрсетілген іс-әрекеттер жасалған бірінші күн болып есептеледі.
«N» Компаниясының Кодекстің 202-бабының ережелерінде көзделген шартты түрде шығарылған тауарларды пайдалану және (немесе) оларға билік ету жөніндегі шектеу мерзімінің 23.01.2023ж. №23/НҚ бұйрығымен белгіленгенге дейін жеңілдіктер беру мақсаты мен шарттарын сақтамауын ескере отырып, баяндалғанның негізінде кеден органының кедендік тексеру нәтижелері бойынша ҚҚС есептеу заңды болып табылады.
Апелляциялық комиссияның шешімімен кедендік тексеру нәтижелері заңды деп танылды.
